De week van de slechte soap

In de politiek kunnen sommige dingen heel langzaam gaan, maar soms gaan dingen ook heel snel. Zo ook de gebeurtenissen van afgelopen week. Op zaterdag 7 september hebben we nog een volledig college, op zondag 8 september stapt een wethouder op vanwege een ‘onveilige werksfeer’ in het college met insinuatie naar een deel van haar collega’s.
Op maandag 9 september begint de pers overuren te draaien om te achterhalen wat er precies aan de hand is en wie daarvoor verantwoordelijk is. In een dag tijd komen er meerdere anoniemen bronnen naar voren in verschillende nieuwsmedia die met een vinger wijzen naar een andere wethouder. Die stapt op dinsdag 10 september uiteindelijk ook op vanwege het ontstane beeld in de media waar niet tegen te verdedigen is. Afgelopen week was een soap die alleen maar slechter werd.

Als raad controleer je op goed bestuur van het college. Met alle signalen die uit de krantenartikelen naar voren kwamen, leek daar in ieder geval geen sprake van te zijn.
Maar als politicus moet je niet aan oordeelsvorming doen op basis van louter krantenartikelen. Je moet er zelf achteraangaan om te weten wat er nu gebeurd is.
Als raad kun je daarvoor het middel ‘interpellatiedebat’ gebruiken; een soort van spoeddebat over een actuele situatie. Daarvoor moet je als partij(en) een verzoek indienen aan de gemeenteraad, 48 uur voordat er een raadsvergadering plaats vindt/moet vinden, die daarover met een meerderheid moet instemmen.

Verzoek tot interpellatie samenstellen
Gelijk na het eerste nieuws op zondagavond 8 september is de PvdA Roosendaal al aan de slag gegaan met het opvragen van de precieze procedure voor aanvragen van zo’n interpellatiedebat. Want ja, als een wethouder vertrekt vanwege een onveilige situatie in het college, wil je daar als raad zeker meer over weten. Op maandag 9 september is al overleg gevoerd met andere partijen of die daar ook zo over denken en heeft de PvdA Roosendaal het voortouw genomen in de samenwerking tot het samenstellen van het verzoek. En net voor het verzenden van het verzoek naar de raad op dinsdag 10 september kwam het nieuws over het vertrek van de tweede wethouder uit het college. Dat maakte de urgentie alleen maar nog hoger. Het verzoek kun je hier teruglezen.  https://raad.roosendaal.nl/Vergaderingen/Gemeenteraad/2024/12-september/20:30/VASTSTELLEN-AGENDA/verzoek-om-interpellatie-2.pdf

In de raad
Op donderdag 12 september werd tijdens de regulier geplande raadsvergadering het verzoek tot interpellatie tot stemming ingebracht. Hiermee stemde de gehele raad unaniem in. En dan krijg je het debat dus. Maar ja, welke toon gebruik je in dat debat?
Ga je er keihard in? Volledig in de verdediging? Kijk je naar feiten? Heb je eigen onderzoek gedaan? Dat was aan iedere partij om zelf te beslissen. En begrijp me niet verkeerd. Dagen zoals is dit zijn geen leuke dagen om politicus te zijn. Vanuit alle kanten krijg je goedbedoeld advies over wat je moet zeggen en vragen en op welke toon. Maar je weet ook dat je het over mensen hebt. En dat moet je ook in de overwegingen meenemen.

Voor de PvdA Roosendaal, koos ik als fractievoorzitter voor de route ‘onschuld tot schuld bewezen is’. Want het doet pijn om twee gedreven wethouders in drie dagen tijd te verliezen. Het doet pijn dat daar naar alle waarschijnlijkheid een onveilige werksfeer aan ten grondslag lag. Maar ik moet ook kijken naar de informatie waar ik me op baseer in het vormen van een mening, namens de partij. En louter op krantenartikelen met anonieme bronnen mijn mening baseren is niet goed.
Daarbij is het ook niet fair om wethouders die vertrokken zijn, nog eens stevig na te trappen als zij zichzelf niet kunnen verdedigen in het debat. Maar dat doet er niet aan af dat je nog steeds wilt weten wat er aan de hand is. Daarom steunden wij ook de roep van de motie van de Roosendaalse Lijst voor een onafhankelijk onderzoek naar de ‘wat is er nu gebeurd’ vraag. En ook daar ging de raad unaniem in mee.

Terugkijken en/of -lezen?
De hele vergadering is terug te kijken op YouTube.
https://www.youtube.com/live/91RivYgHx4c?feature=shared&t=321

Wil je het indienen van het verzoek terugkijken? Klik dan hier
https://www.youtube.com/live/91RivYgHx4c?feature=shared&t=1287

Wil je vanaf de start van het debat terugkijken? Klik dan hier
https://www.youtube.com/live/91RivYgHx4c?feature=shared&t=2112

Wil je de eerste termijn van de PvdA Roosendaal terugkijken? Klik dan hier
https://www.youtube.com/live/91RivYgHx4c?feature=shared&t=3314

Wil je de tweede termijn van de PvdA Roosendaal terugkijken? Klik dan hier
https://www.youtube.com/live/91RivYgHx4c?feature=shared&t=10082

Liever de eerste en/of tweede termijn teruglezen?
Kijk dan naar de uitgeschreven termijnen hieronder:

Eerste termijn
“Dank u wel voorzitter.

Laat ik beginnen door te zeggen dat deze hele situatie voor niemand leuk is, voor ons, voor de inwoners van Roosendaal en al helemaal voor niet alle betrokkenen. Er zijn twee wethouders vertrokken die hun ziel en zaligheid hebben gelegd in het beter en mooier maken van de gemeente Roosendaal. Die twee wethouders die hard hebben gewerkt om hun visies en ideeën om te zetten in werkelijkheid. En zoals het in de politiek gaat zullen daar ook frustraties over zijn geweest onderling. Maar volgens de krantenartikelen, gevuld met stevige signalen, die laatste paar dagen tot ons zijn gekomen, zou er geen sprake meer zijn van frustraties onderling maar daadwerkelijke onveilige werksfeer in zowel het college wat doorsijpelt naar een deel van de ambtelijke organisatie.

Maar, voorzitter, laat ik dan ook gelijk zeggen dat ik geen oordeelsvorming doe op basis van een aantal krantenartikelen.
Dat moeten doen in een goed debat. En dat is wat er net al gebeurde. Open en kwetsbaar geeft het college toe dat de bestuurscultuur niet in orde is. Of eigenlijk was, aangezien ze vanaf vandaag een nieuwe richting op willen.

Het toont durf en lef om dat aan te geven. Aan de andere kant kun je ook de vraag stellen, waarom die conclusie niet eerder kunnen trekken, voordat we in deze slechte soap terecht kwamen.

Het is belangrijk dat we kijken naar het inrichten van werkwijzen en procedures voor het college om situaties als dit veel eerder bespreekbaar te kunnen maken. Maar dat is ook iets wat het college zelf moet willen doen.

Als gemeenteraad is het onze taak om te controleren op goed bestuur. Daarbij komt kijken dat we als gemeenteraad op 4 juli jongstleden nog de motie ‘Hart voor hulpverleners’ unaniem aangenomen hebben, waarmee we uitspreken dat alle hulpverleners en alle andere beroepsgroepen met een publieke functie onze respect en waardering verdienen. In die raad heb ik u ook aangegeven dat dat ook geld voor onze ambtenaren, onze collegeleden en onszelf als raadsleden. Blijf daar ook aan werken.

Wel zijn we benieuwd of alleen externe begeleiding voldoende is of dat daar ook een onderzoeksvraag onder moet liggen welke afgestemd en qua uitslag gedeeld met de Raad kan worden.

We moeten vooruit met z’n allen, stilstaan bij wat er is gebeurd, hoe we daar mee omgingen, wat we daar van leren en hoe we op positieve noot door kunnen gaan met het verbeteren van Roosendaal en haar dorpen. Zij aan Zij. 

Het besturen van Roosendaal moet gewoon doorgaan en dat kan ook gewoon tijdens het uitvoeren bij die ontdekking. Want onze inwoners, ondernemers en partners kunnen we het niet aandoen om alles op pauze te zetten. 

Tot zover voorzitter.”

Tweede termijn
“Er is veel gezegd voorzitter. Harde woorden en emotionele woorden.

We moeten vooruit met Roosendaal. Klopt. Want onze inwoners, ondernemers en partners kunnen we het niet aandoen om alles op pauze te zetten. We moeten de bestuurscultuur veranderen. Klopt. Want situaties zoals dit moeten nooit plaats kunnen vinden.  

Maar we moeten wel achterhalen hoe het zover heeft kunnen komen. Want anders leren we nooit van fouten uit het verleden.

Maar het een hoeft het andere niet uit te sluiten. We kunnen vooruit met Roosendaal, we kunnen de bestuurscultuur veranderen en we kunnen de situatie waar we tot zijn gekomen onder de loep nemen. Allemaal tegelijkertijd.

Op drijfzand kun je niet bouwen zei iemand van de week tegen me. Als we over de ontstane situatie heen stappen, zonder daar aandacht aan te schenken, en gewoon doorgaan met positieve gedachten en gebeden, dan zijn we niet bezig met het checken van de fundering, maar wel met het plamuren van gaten.

Ik hoor in eerste termijn van beide kanten dat we wel hetzelfde willen, alleen hoe precies en hoe snel is de vraag. Daarin heb ik ook geen glazen bol om te weten wat het beste is. Maar laten we dan het wel met elkaar goed afstemmen.

Want de vragen blijven leven. Of je een bestuurscultuur wel kan veranderen als dezelfde mensen nog aan tafel zitten. Of je elkaar nog wel kan vertrouwen als niet duidelijk wat er precies gaande is. Maar ik denk dat we alleen maar verder komen met elkaar als we eerlijk zijn naar elkaar. Want het is duidelijk dat er iets aan de hand is. In het college en in de ambtelijke organisatie. En daar moeten we wat mee. We kunnen niet zomaar vrolijk verder gaan, zonder duidelijkheid.

Maar ik laat graag ook mijn andere collega’s in de raad aan het woord voorzitter, dus tot zover.
Dank u wel.”