Björn Blogt: Een koe zegt moeeeeee

Als stads opgegroeide jongen ben ik nauwelijks bekend met het reilen en zeilen in de agrarische sector. Ik weet dat er stallen zijn met dieren, dat er tractoren zijn voor het land, dat er mest en water nodig is en dat er stikstofuitstoot is. Maar hoe het er nou allemaal écht aan toe gaat… geen idee.

In gesprek met
Tot het laatste weekend van januari. Twee melkveehouders uit Nispen hadden ons uitgenodigd om bij hun bedrijven op bezoek te gaan naar aanleiding van de gepresenteerde plannen over ‘Groot Visdonk’ door de VLP (die ze trouwens ingetrokken hebben om te behandelen en over de verkiezingen heen tillen) en wat er landelijk speelt rondom wetgeving voor de agrarische sector. Samen met Ron Bouquet namens de PvdA Roosendaal en een afvaardiging van GroenLinks Roosendaal en D66 Roosendaal gingen we bij deze boeren een kijkje nemen.

Ik was nog nooit bij een melkveehouderij geweest, dus meer dan dat er koeien zijn die gemolken worden wist ik niet. Maar juist daarom was het zo fijn om bij deze boeren op bezoek te kunnen gaan. Dat zij ons uitnodigden om te komen kijken. Om uit te leggen wat zij doen, welke regels zij moeten opvolgen, welke valkuilen daar in zitten, maar vooral ook welke ontwikkelingen zij hebben doorgaan, welke innovaties zij gaan investeren/hebben geïnvesteerd en hoe zij de toekomst zien.
Nu zijn twee boeren, máár twee boeren.. Toch heb ik wel een beter beeld kunnen schetsten over de ontwikkelingen en innovaties van de afgelopen 10 jaar in deze sector.

Keuzes maken vanwege regels
Een van de dingen die voor de boeren frustrerend is, is dat er landelijk een regel is over de vloeren in de stallen, die voor de urine en mest afvoer zorgen, waardoor het in 2027 anders moet zijn dan dat het nu is.
De provincie Noord-Brabant is daar ambitieuzer in en heeft die regels al naar 2024 gehaald. Maar er zijn nog geen 100% werkende goede systemen ontwikkeld voor die nieuwe vloeren, maar boeren moeten daar nu al wel op gaan investeren. En een systeem wat was goedgekeurd was eigenlijk een afgesloten metalen tank onder de vloer waar mest en urine samenkomen, wat zorgde voor een chemische reactie waardoor het ontstane gas tot explosie kon komen. Wat al (minstens) 5x in der lande was voorgevallen. Bedenk dus dat je als boer dan door de regels wordt gedwongen om zo’n systeem aan te schaffen. Gelukkig was het voor de ene boer die al wel een nieuwe vloer had aangeschaft mogelijk om aan een proef mee te doen van een bedrijf wat een ander vloersysteem wilt introduceren waar de urine en mest wordt gescheiden en er een ander chemisch proces plaatsvindt, waardoor er uiteindelijk schone lucht uitgestoten wordt. Geen exploderende vloeren voor hem dus 😉

De landelijke overheid verwacht dus iets van boeren, wat nog helemaal niet doorontwikkeld is. En het is ook niet een investering van een paar tientjes, of iets waar de boer geld op kan terugverdienen.

Dwingen of vanzelf laten gebeuren
Een ander ding wat ook naar voren kwam is de wens van de overheid om de veestapel te halveren (met een uitkoopbedrag). Dat klinkt heel makkelijk, maar er zit natuurlijk een verschil in  bedrijven en dieren. De twee melkveehouders gaven aan dat er in hun werkgebied er al veel melkveehouders zijn die op 10-15 jaar al stoppen omdat ze geen opvolgers hebben. Maar de overheid duwt er eigenlijk meer naar dat boeren al veel sneller moeten stoppen. De natuurlijke opdoeking van bedrijven staat dan niet in het overwegingenlijstje. Dan is er natuurlijk ook nog verschil tussen een megastal met opgehokte kippen of een ruime stal waar 120 koeien rondlopen, dus halveren van de veestapel is niet iets wat over een kam geschoren kan worden.

De toekomst
Het was voor mij in ieder geval in inzichtelijk gesprek om van de boer zelf te weten te komen wat er speelt. Wat de toekomst precies gaat brengen is lastig te voorspellen, maar wat PvdA Roosendaal betreft moet de basis zijn dat landbouw in harmonie met natuur, klimaat, milieu, mens en dier ontwikkeld word en dat er bestaanszekerheid en perspectief is voor de boer in de toekomst. Hoe is een goede vraag, zeker omdat veel regelgeving van de Provincie, Rijksoverheid of uit Europa komt, maar dat we dat gesprek met elkaar moeten (blijven) aangaan is belangrijk. Waar liggen de wensen en behoeftes en waar is er ruimte voor compromissen? Want naast de ‘gewone’ burger, moet ook de boer zich thuis kunnen voelen in Roosendaal.